Πνοή Ζωής στον Παιδικό Κήπο Πικιώνη

Αν θέλετε ακολουθήστε μας, κοινοποιήστε ή κάνετε like:

Διατηρητέο έργο τέχνης και τοπίο φυσικού κάλλους

Ο Δήμαρχος Φιλοθέης–Ψυχικού Δημήτρης Γαλάνης, η Προϊσταμένη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Δήμητρα Σταύρου και η Αρχιτέκτονας Μαριλένα Πατεράκη

της Λυδίας Λέκκα

Ξεκίνησαν επιτέλους τα έργα ανάδειξης, ανάπλασης και αξιοποίησης του Παιδικού Κήπου Πικιώνη, που από το 1983 έχει χαρακτηρισθεί με Υπουργική Απόφαση διατηρητέο έργο τέχνης και τοπίο φυσικού κάλλους από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.

Και λέμε «επιτέλους» διότι για το συγκεκριμένο έργο έχει εκπονηθεί από το 2012 σειρά μελετών, η οποία όμως παρέμεινε στην κυριολεξία στα χαρτιά μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019, οπότε και κατατέθηκε από την νεόκοπη -τότε- Διοίκηση Γαλάνη στο Υπουργείο Πολιτισμού. Στην διαδικασία της έγκρισης ενεπλάκησαν 13 φορείς,  και χρειάστηκε άλλος ένας χρόνος για να εγκριθεί παμψηφεί από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, στις 24 Δεκεμβρίου του 2020. Το στάδιο αυτό, χάρη στην προσωπική κινητοποίηση και την μέριμνα του Δημήτρη Γαλάνη, ολοκληρώθηκε σε 15 μόλις μήνες, χρόνο ρεκόρ, καθώς κατά κανόνα θα απαιτούσε 4-5 χρόνια. Ο διαγωνισμός για την ανάθεση του έργου της συντήρησης και ανάπλασης του Παιδικού Κήπου Πικιώνη προκηρύχθηκε τον Φεβρουάριο του 2021. Για την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας -από την προκήρυξη του διαγωνισμού μέχρι την τελική έγκριση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την υπογραφή της σύμβασης ανάθεσης- μεσολάβησαν άλλα δύο και πλέον χρόνια και φτάνουμε αισίως στο 2023, για να ξεκινήσει το ιδιαίτερα απαιτητικό αυτό έργο που, όπως διαβάζουμε στην έκθεση σκοπιμότητας, αποσκοπεί στη διατήρηση της υλικής υπόστασης και στην αποκατάσταση της αυθεντικότητας του Παιδικού Κήπου Πικιώνη, ώστε να αποδοθεί ξανά σε χρήση υπό την προϋπόθεση της ορθής ανάδειξης και της διαρκούς προστασίας του στο διηνεκές.

Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στις 620.000 ευρώ και χρηματοδοτείται κατά 60% από το Πράσινο Ταμείο και κατά 40% από ιδίους πόρους.

το περίπτερο με εμφανείς επιρροές από την Ιαπωνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Οι ιδιαίτερες απαιτήσεις του έργου

Ο Παιδικός Κήπος Πικιώνη καταλαμβάνει μία έκταση περίπου 4,5 στρεμμάτων και κατασκευάστηκε την περίοδο 1960-1964 με τα σχέδια και υπό την εποπτεία του αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη. Πρόκειται για ένα έργο της όψιμης περιόδου του αρχιτέκτονα, που υπογραμμίζει την ικανότητά του να αντλεί ετερόκλητα στοιχεία από διαφορετικούς πολιτισμούς δημιουργώντας μορφολογικές συσχετίσεις που ισορροπούν μεταξύ των κοινών τους σημείων και των διαφορών τους. Ο Παιδικός Κήπος αποτυπώνει την αντίληψη του Πικιώνη ότι «οι κουλτούρες έχουν μία κοινή και αιώνια βάση» και συνδυάζει στοιχεία προερχόμενα από διαφορετικούς πολιτισμούς, που βρίσκονται διάσπαρτα στο χώρο, σε έναν διάλογο με τις κύριες κατασκευές. Έτσι, συναντάμε τον ξυλόγλυπτο διάκοσμο της κεντρικής εισόδου που ενσωματώνει στοιχεία σχεδιασμού της Άπω Ανατολής, το περίπτερο που είναι κατασκευασμένο με εμφανείς επιρροές από την Ιαπωνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, την κρήνη κλασσικής γεωμετρίας με μορφολογία που παραπέμπει στη λαϊκή τέχνη συνδυάζοντας ελληνικά και βυζαντινά στοιχεία, την Σαρακατσάνικη καλύβα, το ξύλινο καράβι, τη στάνη με τα σαμαρωτά τούνελ και τα προκατασκευασμένα παιχνίδια ταλάντωσης, αναρρίχησης και ισορροπίας της δεκαετίας του 1960.

Το λιθόστρωτο δάπεδο της αυλής έχει ακτινωτή διάταξη και οδηγεί το βλέμμα προς το εσωτερικό του κήπου. Ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στον χώρο μέσω των μονοπατιών που θυμίζουν παραδοσιακά καλντερίμια και να ξεκουραστεί στα πετρόκτιστα καθιστικά, αλλά και στους πάγκους από κορμούς δέντρων, που βρίσκονται διάσπαρτοι στον χώρο. Η τεχνητή λίμνη, με το ξύλινο γεφυράκι και το λιθόκτιστο νησάκι στο κέντρο της, ο καταρράκτης με την πετρώδη κοίτη είναι μερικά ακόμα χαρακτηριστικά στοιχεία, ενώ η βλάστηση έχει σχεδιαστεί αριστοτεχνικά, για να πλαισιώνει και να αναδεικνύει το τοπίο.

η στάνη με τα σαμαρωτά τούνελ

Οι πρώτες φθορές στον Παιδικό Κήπο εμφανίσθηκαν περί το 1980, με τα τέκνα Πικιώνη να ζητούν την συντήρηση του μνημείου, χωρίς όμως να εισακουστούν. Το 1989 γίνεται μια πρώτη προσπάθεια από τον αρχιτέκτονα Περικλή Παντελεάκη –μαθητή του Πικιώνη. Το 2001, επί δημαρχίας Παναγιωτοπούλου, γίνεται η δεύτερη συντήρηση μετά από μελέτη που εκπόνησε το Ε.Μ.Π. το 1997.

Σήμερα, οι εγκαταστάσεις του Κήπου βρίσκονται σε πλήρη παρακμή και αχρησία, ενώ οι φθορές και οι αλλοιώσεις κυρίως στις ξύλινες και λίθινες κατασκευές θέτουν σε κίνδυνο το ίδιο το μνημείο αλλά και την δημόσια ασφάλεια. Επιπλέον, η αρχική εικόνα του χώρου έχει αλλοιωθεί σημαντικά από την ανεξέλεγκτη εξέλιξη της βλάστησης. Την εικόνα εγκατάλειψης έρχονται να συμπληρώσουν  και οι συνήθεις πλέον βανδαλισμοί, με αποκορύφωμα την κλοπή του γλυπτού ελαφιού από ορείχαλκο, έργου του Χρήστου Καπράλου, που πρόκειται να αποκατασταθεί σε συνεργασία με την Εθνική Πινακοθήκη όπου φυλάσσεται το αρχικό εκμαγείο του γλυπτού.

Είναι προφανές ότι το έργο συντήρησης και ανάπλασης του Παιδικού Κήπου Πικιώνη παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, καθώς απαιτεί εξειδικευμένες και λεπτές παρεμβάσεις από τεχνίτες διαφόρων ειδικοτήτων, ικανούς να αποκαταστήσουν κάθε ένα από τα διάφορετικά στοιχεία του χώρου -τον ξυλόγλυπτο διάκοσμο της κεντρικής πύλης, την Σαρακατσάνικη καλύβα, τις ψάθινες στέγες, τα πετρόκτιστα καθιστικά ακόμα και τα πλεκτά καλάθια που χρησιμοποιούνται ως κάλαθοι αχρήστων- κάτι που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την ταχεία πρόοδο των εργασιών. Στον χώρο υπάρχουν επίσης όργανα παιχνιδιού, τα οποία θα πρέπει είτε να συντηρηθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν εφ’ όσον αυτό είναι δυνατόν λόγω παλαιότητας, ενώ λόγω του προστατευόμενου χαρακτήρα του μνημείου δεν επιτρέπεται η αντικατάστασή τους. Επιπλέον η μελέτη προβλέπει τον εκσυγχρονισμό των χώρων υγιεινής, την αποστράγγιση υδάτων, την εγκατάσταση επαρκούς φωτισμού και την αποκατάσταση της περίφραξης. Κατά ώρας έχουν ήδη αποκαλυφθεί τα λιθόστρωτα μονοπάτια, οι εργασίες όμως προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς.

η τεχνητή λίμνη, με το ξύλινο γεφυράκι

Κατά την επίσκεψή μας στον Κήπο, συναντήσαμε εκεί τον Δήμαρχο Φιλοθέης – Ψυχικού Δημήτρη Γαλάνη, την Προϊσταμένη της Τεχνική Υπηρεσίας του Δήμου Δήμητρα Σταύρου και την Αρχιτέκτονα Μαριλένα Πατεράκη, υπεύθυνη για το έργο για λογαριασμό της εργολήπτριας εταιρείας.

Ο Δημήτρης Γαλάνης μας είπε: «Ο Παιδικός Κήπος Πικιώνη αποτελεί τοπόσημο της Φιλοθέης, αλλά και μνημείο ολόκληρης της Ελλάδας, που οφείλουμε να σεβαστούμε και να αναδείξουμε, διατηρώντας ωστόσο και τον χρηστικό του χαρακτήρα, ως τόπου παιχνιδιού. Για εμένα, η ανάπλαση του Κήπου ήταν προσωπικό στοίχημα. Η προσπάθεια που έγινε από την Δημοτική Αρχή για να καταφέρουμε σήμερα να κάνουμε τα πρώτα βήματα για την ανάπλασή του ήταν τεράστια και απαιτήθηκε χρόνος πολύς και συστηματική εργασία. Για όλους εμάς που είτε μεγαλώσαμε εδώ οι ίδιοι, είτε μεγαλώσαμε εδώ τα παιδιά μας, ο Κήπος είναι ένα κομμάτι της ζωής μας, που οφείλουμε να το αποκαταστήσουμε και να το παραδώσουμε και στις επόμενες γενιές. Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι δούλεψαν για να βρισκόμαστε σήμερα εδώ και ιδιαιτέρως την κυρία Σταύρου, την Προϊσταμένη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου μας, για την τεράστια συμβολή της».

 

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το top-nea.gr με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

 

Αν θέλετε ακολουθήστε μας, κοινοποιήστε ή κάνετε like:

Σχετικές δημοσιεύσεις