Έξυπνες και βιώσιμες πόλεις
Καινοτόμες τεχνολογίες. Μείωση κατανάλωσης ενέργειας και εκπομπών διοξειδίου άνθρακα. Μείωση του κόστους λειτουργίας
Στόχος των σημερινών σύγχρονων πόλεων είναι η εξασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ της ανάπτυξης, της προστασίας του κλίματος και της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους, καθώς το ζητούμενο είναι η ικανοποίηση των αναγκών τους –καλύτερα από ό,τι γινόταν στο παρελθόν- εξοικονομώντας παράλληλα πόρους και μειώνοντας λειτουργικά κόστη.
Για την επίτευξη του στόχου οι Δήμοι αναλαμβάνουν δράσεις εφαρμόζοντας καινοτόμες τεχνολογίες και παρέχοντας ανάλογες υπηρεσίες -που εξασφαλίζουν την αστική, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη παράλληλα με τη βελτίωση της ζωής στις πόλεις και την αειφορία.
Στα πλαίσια αυτά υπερψηφίστηκε από το τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο, του Σεπτεμβρίου, πρόταση ενεργειακής αναβάθμισης που περιλαμβάνει την αυτοματοποίηση του συστήματος ηλεκτροφωτισμού των κοινόχρηστων χώρων. Η χρηματοδότηση της επένδυσης θα γίνει μέσω των ανταποδοτικών τελών και σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα μέσω δημόσιας σύμβασης πολυετούς διάρκειας με ιδιώτη, με τη συνδρομή της Ειδικής Γραμματείας (ΣΔΙΤ).
Να σημειώσουμε ότι ο Δήμος μας, ως μέλος του Διεθνούς Δικτύου Υγειών Πόλεων δεσμεύεται ως προς την ανάληψη δράσεων που σχετίζονται με την βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ ταυτόχρονα δεσμεύεται και από το Σύμφωνο Δημάρχων –για την εφαρμογή των όρων της Σύμβασης του Κιότο, που σχετίζονται με τη γενικότερη ενεργειακή αναβάθμιση των δομών και την εξοικονόμηση ενέργειας, στο πλαίσιο της προσπάθειας για τον περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Η υφιστάμενη κατάσταση
Προβλήματα και συνέπειες
Ο ηλεκτροφωτισμός των κοινόχρηστων χώρων (φωτισμός οδών, πλατειών, πάρκων, παιδικών χαρών κ.λπ.) αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης κάθε Δήμου. Εν προκειμένω, στο Δήμο μας, η παλαιότητα των δικτύων φωτισμού σε συνδυασμό με την έλλειψη συστήματος τηλεδιαχείρισης ενέργειας και βλαβών οδηγεί σε ενεργειακή σπατάλη και κάθετη πτώση της ποιότητας υπηρεσιών φωτισμού.
Επιγραμματικά τα προβλήματα που δημιουργούνται είναι τα εξής:
Μη ορθολογική λειτουργία του δικτύου φωτισμού, καθώς η έναρξη και η λήξη γίνονται κατά προσέγγιση κι όχι σύμφωνα με την πραγματική ώρα Ανατολής και Δύσης του ηλίου.
Έλλειψη επαρκούς φωτισμού, καθώς οι βλάβες δεν είναι άμεσα ανιχνεύσιμες, ενώ απαιτείται πολύς χρόνος αντικατάστασης και αυξημένα έξοδα αποκατάστασης βλαβών.
Κακή ποιότητα φωτισμού του δικτύου, διότι δεν καθορίζονται στάθμες φωτεινότητας βάσει απαιτήσεων των ηλεκτροφωτισμένων σημείων –για παράδειγμα: δρόμος, πλατεία, πάρκα κ.λπ.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η μειωμένη αίσθηση ασφάλειας –στις περιοχές που το δίκτυο φωτισμού δεν λειτουργεί, όπως επίσης και αύξηση της εγκληματικότητας. Ταυτόχρονα δημιουργούνται περιβαλλοντικές επιπτώσεις όπως: αυξημένη κατανάλωση, άσκοπη διάχυση φωτός, αυξημένα επίπεδα φωτορύπανσης και έκλυση υψηλών ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα.
Να σημειωθεί ότι οι υφιστάμενοι λαμπτήρες του δικτύου έχουν μικρή διάρκεια ζωής και λόγω της κακής ποιότητας του δικτύου της ΔΕΗ, με τις συνεχείς αυξομειώσεις ρεύματος, παρατηρείται ραγδαία μείωση της φωτεινότητάς τους με την πάροδο του χρόνου (μείωση κατά 60% στις 5.000 ώρες).
Επίσης με την παρούσα κατάσταση διαπιστώνεται η μηδενική αξιοποίηση της υπάρχουσας υποδομής του Δημοτικού Δικτύου Οδοφωτισμού, που αποσκοπεί στην παροχή υπηρεσιών «έξυπνης πόλης» στους δημότες.
Τρόποι αναβάθμισης
Αξίζει να τονίσουμε ότι η διαχείριση των ενεργειακών αναγκών είναι μόνο η αρχή για την είσοδο σε μια νέα εποχή, η οποία περιλαμβάνει μια σειρά από «ευφυή» συστήματα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στη διαχείριση απορριμμάτων, στις κάθε λογής εμπορευματικές μεταφορές, στην πολιτική προστασία και πολλούς άλλους ζωτικούς τομείς του αστικού περιβάλλοντος.
Εν προκειμένω στο Δήμο μας η αναβάθμιση του Συστήματος Ηλεκτροφωτισμού Κοινοχρήστων Χώρων σε συνδυασμό με τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και κόστους λειτουργίας επιτυγχάνεται με:
- Την εγκατάσταση νέων λαμπτήρων, φωτιστικών /,προβολέων, σύγχρονης τεχνολογίας LED, όπου αυτό απαιτηθεί, στο σύνολο της γεωγραφικής έκτασης του Δήμου.
- Τη λειτουργία «Συστήματος Tηλεελέγχου – Τηλεχειρισμού & Ελέγχου Ενέργειας» τουλάχιστον σε επίπεδο κόμβου (pillar) στο Σύστημα Ηλεκτροφωτισμού Κοινοχρήστων Χώρων.
- Την εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος παρακολούθησης και προληπτικής συντήρησης μέσω Η/Υ (μεθοδολογία, καταγραφής βλαβών, ιεράρχηση, προγραμματισμός αποκατάστασης, έλεγχος αποκατάστασης, reporting, και στατιστική παρακολούθησης).
- Αξιοποίηση του συστήματος Τηλεελέγχου-Τηλεχειρισμού και ελέγχου ενέργειας για εγκατάσταση και λειτουργία εφαρμογών Smart Cities σε πιλοτικό επίπεδο (πολλαπλές υπηρεσίες μέσω πλατφόρμας διαχείρισης). Για την παροχή των υπηρεσιών είναι απαραίτητη η δυνατότητα υποστήριξης τους και παρακολούθησης τους από την ενιαία πλατφόρμα διαχείρισης αλλά και η τοποθέτηση ειδικών αισθητήρων σε επιλεγμένα φωτιστικά σώματα.
Χρηματοδοτικό μοντέλο
Ο τρόπος χρηματοδότησης που επιλέχθηκε –σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ΣΔΙΤ- εκτός από την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, τη βελτίωση ποιότητας ζωής, τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, την ελάττωση του κόστους συντήρησης και λειτουργίας του συστήματος και τη συνακόλουθη μείωση τελών στην πορεία του χρόνου- συνδυάζεται και με βασικά πλεονεκτήματα όπως:
α) ο Δήμος δεν δαπανά νέους οικονομικούς πόρους και
β) έχει μηδενικές δαπάνες συντήρησης, πράγμα που βελτιώνει τις οικονομικές ροές του και του παρέχει τη δυνατότητα να προβαίνει σε πρόσθετες συναφείς επενδύσεις (νέα δίκτυα ή αναβάθμισή υφισταμένων).
Σημειώνεται ότι η όλη διαδικασία βασίζεται στην εθνική και κοινοτική ισχύουσα νομοθεσία περί δημόσιων συμβάσεων(Ν.3855/2010) η διαγωνιστική διαδικασία, για τον ιδιώτη επενδυτή, είναι διεθνής και ανοικτή και εξασφαλίζει το Δήμο σε θέματα νομιμότητας.
(Οκτώβριος 2017)
