Θεραπεία μέσω σκύλων εφαρμόζει το 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης!
Από τον Ιούνιου του 2018, το Ψυχιατρικό Τμήμα του 424 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης έχει «επιστρατεύσει» τους τετράποδους φίλους μας, σε μια πρωτοποριακή για τα ελληνικά δεδομένα θεραπεία.
Πρόκειται για ένα καινοτόμο πρόγραμμα που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στο 424 Νοσοκομείο, το ποίο υλοποιείται σε συνεργασία με την εθελοντική ομάδα «Therapy Dogs – animal assisted therapy».
Στην πρώτη φάση του προγράμματος συμμετείχαν ομάδες αποτελούμενες κατά μέσο όρο από 20 ασθενείς, δύο συνοδούς με δύο ή τρεις σκύλους θεραπείας με τους εκπαιδευτές τους, οι δύο ψυχολόγοι του προγράμματος και δύο ειδικοί ψυχικής υγείας από το προσωπικό του Τμήματος.
Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί επτά συνολικά συνεδρίες ανά 15 μέρες και τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά, καθώς το προσωπικό του νοσοκομείο παρατήρησε την ανάπτυξη ενός κλίματος ηρεμίας. Μάλιστα, η επαφή με τους σκύλους κινητοποίησε αρκετούς ασθενείς να εκδηλωθούν, να μιλήσουν και να εκφραστούν με μεγαλύτερη ευκολία και αίσθηση ασφάλειας.
Στο 27ο Ιατρικό Συνέδριο Ενόπλων Δυνάμεων που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από 18 έως 20 Οκτωβρίου 2018, η Υπολοχαγός Ψυχολόγος στην Ψυχιατρική Κλινική του νοσοκομείου, κυρία Ελένη Τσαλκιτζή, παρουσίασε το πρόγραμμα και αναφέρθηκε στην ομιλία της για τα οφέλη της θεραπείας μέσω ζώων και είπε χαρακτηριστικά:
«Αυτό που έχει αποδειχθεί και από έρευνες και από τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες είναι ότι μειώνει τα επίπεδα νορεπινεφρίνης και επινεφρίνης που είναι οι ορμόνες του άγχους, μειώνει την πνευμονική αρτηριακή πίεση, αυξάνει την κινητικότητα, τη θέληση για ζωή σε καταθλιπτικούς ασθενείς τη διάθεση, μειώνει το αίσθημα μοναξιάς και γενικότερα συμβάλλει στην επικοινωνία και σε κοινωνικές δεξιότητες. Χρησιμοποιείται συμπληρωματικά στην κλασική ψυχοθεραπεία. Δηλαδή δεν μπορεί ένας καταθλιπτικός ασθενής, ή ασθενής με σχιζοφρένεια μόνο με τη θεραπεία μέσω ζώων να δει διαφορά. Η θεραπεία μέσω ζώων όταν γίνεται συμπληρωματικά με τις ατομικές συνεδρίες που θα κάνει ο ασθενής με το ψυχοθεραπευτή του έχει καλά αποτελέσματα».
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πρόκειται να λήξει τον ερχόμενο Ιούνιο και το αρμόδιο προσωπικό του Νοσοκομείου, προσπαθεί να το εντάξει μόνιμα, ορμώμενοι από τα θετικά αποτελέσματα που είχε η εφαρμογή του, έως σήμερα.
Μάλιστα, ο Γενικός Ψυχίατρος και Διευθυντής του Ψυχιατρικού Τμήματος Εξωνοσοκομειακής Περίθαλψης του 424 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Εκπαίδευσης, κύριος Πέτρος Φωτιάδης, δήλωσε στη ραδιοφωνική εκπομπή «μυστικά υγείας»:
«Μετά από αυτή τη μικρή εμπειρία, στόχος πλέον είναι να έχουμε τα δικά μας ζώα θεραπευτές, του στρατού δηλαδή, και τους δικούς μας εκπαιδευτές και συνοδούς ζώων. Είναι ένα μεγαλόπνοο σχέδιο σε συνεργασία με τις κτηνιατρικές υπηρεσίες του στρατού, που η ηγεσία διεύθυνσης υγειονομικού το έχει δει με πολύ θετικό μάτι. Έχουμε πάρει θετική εισήγηση και αυτή τη στιγμή, αυτό το σχέδιο βρίσκεται στη δημιουργία πρότασης για θεραπευτικό πρωτόκολλο που θέλει τη συνεργασία ψυχιάτρων, ψυχολόγων και κτηνιάτρων, ώστε να προβλεφθούν και να δημιουργηθούν οι δομές, προκειμένου να μπορέσει να εφαρμοστεί και στην πράξη».
Ο κύριος Φωτιάδης εξήγησε πώς λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά η παρουσία του τετράποδου φίλου, καθώς και σε σε ποια ψυχικά νοσήματα βοηθάει η θεραπεία μέσω σκύλων, λέγοντας: «πρόκειται για ομαδική ψυχοθεραπεία με δύο τρεις σκύλους (αδεσποτάκια εν προκειμένω) ανά 15 ασθενείς, που έγινε πολύ καλά αποδεκτή από τα άτομα που συμμετείχαν. Κινητοποίησε τους ασθενείς και τους έκανε να μιλήσουν περισσότερο, να συνομιλήσουνε μεταξύ τους. Δηλαδή βελτιώσαμε τις ικανότητες έκφρασης και επικοινωνίας μέσα στην ομάδα, όπως επίσης αξιολογήθηκε σε σημαντικό βαθμό η αίσθηση ηρεμίας, χαλάρωσης, αγάπης όπως οι ίδιοι ασθενείς το προσδιόρισαν, αλλά και το αίσθημα στοργής που πολλές φορές εξέφρασαν. Επίσης αυτό που παρατηρήσαμε είναι ότι υπήρχε ένα πολύ πιο ήρεμο κλίμα και θετική διάθεση, καθώς και μείωση του άγχους και της έντασης όταν τέλειωνε η συνεδρία. Όσον αφορά τα ψυχικά νοσήματα, υπάρχουν δημοσιεύσεις σχετικά με τα οφέλη της εν λόγω θεραπείας για ένα πλήθος διαταραχών: το μετατραυματικό στρες, τις διαταραχές πανικού, την κοινωνική φοβία, τις συναισθηματικές διαταραχές, τις ψυχώσεις. Επιπρόσθετα, έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν εφαρμογές στην άνοια και τον αυτισμό, σε αναπτυξιακές διαταραχές, σε τραυματισμούς, εγκεφαλική παράλυση, σκλήρυνση κατά πλάκας, διαταραχές λόγου και αφασίας, οστεοαρθρικές αλλοιώσεις. Επίσης στους καρκινοπαθείς τα ζώα συντροφιάς λειτουργούν αγχολυτικά».
Dog Therapy σε όλο τον κόσμο!
Παρόμοια προγράμματα με ζώα θεραπείας, εφαρμόζονται πολλά χρόνια, σε πολλές χώρες όπως ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, Ινδία, Κίνα και τα τελευταία χρόνια ήρθε και στην Ελλάδα από κάποιους ιδιωτικούς φορείς, όπως από την εθελοντική δράση «Therapy Dogs – animal assisted therapy».
«Therapy Dogs – animal assisted therapy» στην Ελλάδα
– μια εθελοντική ομάδα με στόχο την
προσφορά
Όπως επεσήμανε η πρόεδρος της ομάδας Therapy Dogs κυρία Τέρψη Πασχάλη στο CNN Greece: «μπορεί το πρόγραμμα να λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο του 2012, μπορεί να είναι εθελοντικό, ωστόσο, η ομάδα, αν και μικρή, λειτουργεί απόλυτα επαγγελματικά, καθώς έχουν δημιουργήσει μια επιστημονική ομάδα, η οποία αποτελείται από ψυχολόγους, ειδικούς παιδαγωγούς, εργοθεραπευτές και εκπαιδευτές σκύλων. Η κύρια δράση μας ήταν αρχικά με παιδιά με αναπηρίες και στη συνέχεια επεκταθήκαμε στα άτομα με ψυχικές ασθένειες. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ξεκίνησε σε ένα ψυχιατρείο της Θεσσαλονίκης και μετά ακολούθησε το 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, εφόσον είχαμε δει τα αποτελέσματα που είχε εκεί στους ψυχικά ασθενείς».
«Η θεραπεία με τη βοήθεια των ζώων είναι μια ιατρικά τεκμηριωμένη μορφή θεραπείας. Είναι πάρα πολύ γνωστή στο εξωτερικό και πάνω σε αυτό στηρίχτηκε η πρωτοβουλία του 424 να μας προσκαλέσει. Το πιο σημαντικό βέβαια, είναι ότι τα αποτελέσματα, είναι καταπληκτικά, αφού βοηθά τους συμμετέχοντες να ηρεμήσουν και να χαλαρώσουν, αλλά και να μιλήσουν πιο ελεύθερα».
«Μπορείτε να το κάνετε εικόνα πως είναι να έχετε απέναντί σας έναν ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο, να είστε ψυχικά ασθενής, με διάφορα προβλήματα από σχιζοφρένεια έως κατάθλιψη και αυτός ο σκύλος απλώς να περιμένει να του μιλήσετε, να τον χαϊδέψετε. Είναι πάρα πολύ απλό, χαλαρώνει απίστευτα ο συμμετέχοντας και επειδή ο απέναντί του δεν θα τον κρίνει για οτιδήποτε και αν πει, ούτε και τον τρόπο που θα του μιλήσει, όλο αυτό και με τη βοήθεια των ειδικών, βέβαια, των ψυχολόγων και ψυχιάτρων που καθοδηγούν τη συζήτηση εκεί που θέλουν, έχει απίστευτα αποτελέσματα».
«Λειτουργούν πολύ πιο χαλαρά, λειτουργούν πολύ πιο όμορφα. Βγαίνουν αβίαστα οι συζητήσεις. Σε αυτές τις συνεδρίες που είχαμε πέρυσι που αξιολογήθηκαν στο τέλος και γι’ αυτό συνεχίζουμε το πρόγραμμα και φέτος, είχαν πάρα πολύ καλά αποτελέσματα και οι ίδιοι οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι θέλουν να συνεχιστεί το πρόγραμμα, ότι ήταν πάρα πολύ χαλαροί και ήρεμοι και τους βοήθησε στο να μιλήσουν πιο ελεύθερα».
Επιπλέον του προγράμματος στο 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, η κυρία Πασχάλη δήλωσε: «Η θεραπεία με τη βοήθεια των ζώων απευθύνεται σε οποιονδήποτε άνθρωπο έχει κάποια ανάγκη. Σε όλες τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες». «Υπάρχει το ενδεχόμενο το πρόγραμμα να επεκταθεί και σε άλλους φορείς, δεδομένου ότι τους έχουν γίνει προτάσεις για φυλακές, για χώρους απεξάρτησης, σε κακοποιημένες γυναίκες, οπουδήποτε υπάρχει ανάγκη ενός έμψυχου που μπορεί να βοηθήσει αυτή η γνωστή θεραπεία».
Εξήγησε ότι: «Το πρόγραμμα, για κάθε συμμετέχοντα είναι ατομικό, γιατί υπάρχει μία δυσκολία στο να βρούμε δύο ανάπηρους με το ίδιο πρόβλημα, ή δύο ψυχικά ασθενείς. Το ζητούμενο, μετά από το εξατομικευμένο πρόγραμμα, είναι αν μπορέσουμε να συμμετέχουν σε ομάδα. Είναι πολύ δύσκολο, φανταστείτε τώρα ψυχικά ασθενείς, ότι ο ένας θα πρέπει να έχει την υπομονή, να περιμένει τη σειρά του άλλου, να δείξει σεβασμό, να μπουν τα όρια. Αυτό είναι το επιθυμητό. Και στο 424 το είχαμε καταφέρει».
Και η κυρία Πασχάλη κατέληξε λέγοντας: «Η θεραπεία με τη βοήθεια των ζώων είναι μια μορφή στην οποία μπαίνουν στόχοι, ξεκινάμε, γίνεται αξιολόγηση και επανεξέταση σε περίπτωση που δεν έχουμε επιτύχει τους στόχους που έχουμε θέσει.
Η αρχή λοιπόν έγινε !… οπότε να ευχηθούμε, το παράδειγμα του Στρατιωτικού Νοσοκομείου να ανοίξει τον δρόμο στους σκύλους θεραπείας σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας!
